Wady zgryzu to szeroko pojęty problem, który obejmuje wszelkiego rodzaju nieprawidłowości w budowie szczęki. To w efekcie zaburza prawidłowe funkcjonowanie i czynności jamy ustnej. Wady zgryzu mogą powodować zniekształcenie mowy, trudności w oddychaniu, gryzieniu i przeżuwaniu. Wszelkie nieprawidłowości przejawiają się w dzieciństwie i już wtedy powinno się podjąć odpowiednie kroki, by zapobiec komplikacjom w życiu dorosłym. Wady zgryzu to często spotykany problem stomatologiczny nie tylko u dzieci, ale również u dorosłych, u których nie podjęto właściwego leczenia.
Przyczyny wad zgryzu
Istnieje wiele możliwych przyczyn występowania wad zgryzu oraz kilka ich rodzajów. Biorąc pod uwagę przyczyny, można podzielić je na dwie grupy:
- wrodzone (pochodzenia wewnętrznego), czyli czynniki genetyczne i dziedziczne, w tym np. wrodzone nieprawidłowości w budowie kości i zębów lub genetycznie uwarunkowane zaburzenia gospodarki hormonalnej w organizmie,
- nabyte (pochodzenia zewnętrznego), czyli przebyte choroby i urazy, nieprawidłowe karmienie piersią lub butelką, urazy tkanek miękkich jamy ustnej, ssanie palców, warg czy policzków, nieprawidłowości w leczeniu protetycznym czy stomatologicznym, szkodliwe nawyki ssania kciuka, nagryzania ołówków i długopisów, ciągłe oddychanie z otwartymi ustami, a nawet patologiczne zgrzytanie zębami o podłożu psychicznym.
Rodzaje wad zgryzu
Z punktu widzenia praktyki stomatologicznej wyróżnia się następujące rodzaje wad zgryzu:
- tyłozgryz – wyróżnia się cofnięciem dolnego łuku zębowego względem górnego łuku,
- przodozgryz – to odwrotność tyłozgryzu, tutaj dolne zęby znajdują się mocno przed zębami górnymi,
- zgryz krzyżowy – zęby dolne nachodzą na zewnętrzną część zębów górnych; widoczna jest również niewielka asymetria w rysach twarzy,
- zgryz otwarty – w tym przypadku między zębami górnymi a dolnymi można dostrzec prześwit; oznacza to tyle, że zęby nie dotykają się nawzajem, tworzy się wysokie podniebienie i szpara niedogryzowa,
- zgryz głęboki – wyróżnia się zbyt silnym zachodzeniem przednich zębów na dolne.
Jak już wspomnieliśmy, większość wad zgryzu diagnozowana jest już w pierwszych latach życia dziecka. Wówczas proces leczenia odbywać się może znacznie łatwiej i szybciej, a samą wadę można skutecznie skorygować, a nawet całkowicie usunąć. Oczywiście obecny rozwój ortodoncji i nowoczesne metody leczenia pozwalają również na leczenie wad zgryzu u osób dorosłych, jednak z uwagi na wolniejszy proces przebudowy tkanki kostnej, korekcja przebiegać może znacznie dłużej.
